مراحل اخذ ایزو ISO
مراحل گرفتن ایزو مراحل خاص و سختی نیست و باتوجه به نوع مرجع صادر کننده گواهینامه ایزو مراحل و ضوابط و شرایط اخذ ایزو فرق دارد. قطعا گواهینامه های اصیل دارای اعتبار IAF شرایط اخذ سخت تری دارند.
مراحل دریافت گرفتن گواهی نامه ایزو را به طور کلی می تواند این گونه تعریف کرد:
مستند سازی و پیاده سازی ایزو
انتخاب هدف از اخذ گواهينامه ايزو
ممیزی نهایی
انتخاب مرجع صادر کننده ایزو
صدور گواهی نامه ایزو
انتخاب هدف از اخذ گواهی نامه ایزو
انتخاب نوع گواهی نامه ایزو
ممیزی داخلی و خارجی
شرکتهای متقاضی ایزو جهت اخذ گواهی نامه ایزو اهداف مختلفی دارند، اهداف شرکتهای متقاضی ایزو و متقاضیان اخذ ایزو را می توان این گونه طبقه بندی کرد:
دریافت گواهی نامه ایزو جهت شرکت در مناقصات
اخذ گواهی نامه ایزو جهت مطرح شدن در بازارهای ملی و بین المللی
دریافت ایزو جهت شرکت در بازارهای جهانی ( مناقصات )
گرفتن گواهی نامه ایزو برای تبلیغات و برند سازی
اخذ گواهی ایزو برای رقابت در میان رقبا
دریافت گواهی نامه ایزو جهت پیاده سازی واقعی
اخذ ایزو با دیگر اهداف سری سازمانها
متقاضیان ایزو باید حتما در ابتدا هدفشان را از اخذ گواهی نامه ایزو مشخص کنند.
انتخاب نوع گواهی نامه ایزو
انتخاب نوع ISO، متناسب با شرايط و ضوابط و زمینه فعالیت و وسعت و گستردگی مجموعه متقاضي از مراحل ديگر دريافت گواهي نامه ایزو مي باشد. گوناگوني انواع ايزوها ها بسیار زیاد هست و متناسب هر رشته کاری گواهینامه ایزو خاص آن تهیه و تدوین و منتشر شده است. به طور كل ايزوها ها در دو بخش طبقه بندی می شوند: برخي از آنها عمومي بوده و پر مصرف ميباشند و جهت تمامی شغل ها کاربرد دارند. استانداردهاي عمومي درتم های گوناگون كاربرد دارند و در كليه صنايع مورد استفاده قرار ميگيرند. اما گواهي هاي تخصصي تنها درحوزه اختصاصی به خود قابل استفاده هستند. به عنوان مثال ایزو22000 سيستم مديريت ايمني صنايع غذايي، فقط درفعاليتهاي حوزه صنايع غذايي و صنایعی که به هر نحوی با این حوزه مرتبط هستند کارایی دارد و نمي توان از آن به طور مثال در صنعت خودرو سازي استفاده كرد. استانداردهاي عمومي را در هر فعاليتي و صنعت ميتوان بكار برد. ایزو 14001 سيستم مديريت زيست محيطي ازاين قبيل ميباشد كه كاربردبسیاری داشته والزاماتش درجهت حفظ منابع طبيعي ومحيط زيست تعيين شده وپياده سازي آن موجب بانی كاهش عوارض زيست محيطي مي گردد. ایزو 9001 سيستم مديريت كيفيت نيز جزء آيزوهای پركاربرد محسوب مي شود كه دستورالعمل هايش جهت بهبود سطح كيفيت كالا ها وخدمات تعيين گشته است. ایزو 9001 عمومی ترین و مهمترین و مادر تمامی استانداردها محسوب میگردد. ایزو 45001 سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلی نيز از اين قبيل به شمار مي رود كه اجراي مفاد آن سبب ايجاد وسلامتي كارمندان و امنيت شده و در نتيجه راندمان مجموعه مرکز را ارتقاء ميدهد.
انتخاب مرجع صادر کننده ايزو
مراجع صادر كننده ایزو با هم متفاوتند. اين مراجع دو دسته مي باشند. دسته اول از اعتبار جهاني انجمن IAF بهره مند هستند که این مرجع ها IAF در حوزه كامل الزامات و پياده سازي صحيح با توجه به مستندات تاکید دارند و سخت گیری خاصی روی آن صورت میگیرد که البته پیاده سازی واقعی ایزو برای شرکت درخواست کننده مهم هست و سبب بهره وری بالایی می شود. انجمن IAF داخل سایت مرکز ايزو به عنوان تنهاترین نهاد معتبر و مرکز در حوزه صدور ایزو معرفی گردیده و غیر از IAF نهاد دیگری را به جهت ایزو دارای قابلیت نمی داند. تمامی کشورها در مجموعه ایزو عضو هستند و نماینده هایی را در IAF دارند که اين نمايندگان را اصطلاحا و AB مي گويند در معنای نهادهای اعتبار دهنده ایزو که خودشان ایزو صادر نمی کنند و این کار را بر عهده مراجع دیگر با عنوان مراجع صادر کننده ایزو یا همان CB می گذارند و این AB بایستی از قوانین IAF تبعیت کند. كار AB ها اعتبار دهي به مرکزهای صادر كننده ایزو همان CB ميباشد و تنها AB موجود ايران NACI ناميده ميشود تعداد بسیاری CB تحت نطر هر AB فعالیت می کنند. تعداد مراكز صادر كننده گواهينامه ها فراوانی است. برخي ازاين مرکزها تحت نظارت انجمن IAF هستند. اعتبار اين نوع گواهینامه ایزو دارای اعتبار IAF بالاترین اعتبار هست و در سطح بین الملل قابل قبول هست. دسته ديگر مراجعي هستند كه زير نظر انجمن IAF نبوده ومدرك دریافت شده به دست آنها نسبت به IAF اعتبار كمتري دارد. البته اين گواهي نامه ها در ايران وبرخي كشور هاي همسايه قابل قبول بوده وتنها دربرخی فعاليت ها مانند صادرات، غالبا كاربرد و اعتبار لازمه را ندارد. پس شركت هايي كه فقط براي تبليغات وبرندسازي و اهداف دیگری که قبلا بیان شد به دنبال دريافت گواهينامه ايزو هستند می توانند از طریق مراجعي كه زير نظر انجمنIAF نيستند اقدام نمايند.
پیاده سازی مستندات گواهینامه ایزو
مستند سازی و پیاده سازی مرحله بعد از مراحل اخذ گواهینامه ایزو شمرده می شود. متقاضي طرح هاي اجرايي الزامات استاندارد را مبتني بر فرايندهاي مجموعه فراهم كرده و پس از آن اقدام به برپايي طرح هاي تهیه شده و تمامی مستندات استاندارد ميکند. آموزش كاركنان ومديران مرکز نیز در حوزه پیاده سازی حائز اهمیت بوده و مدیران کلیدی و کارکنان بایستی آموزش لازمه را دیده باشند.
ممیزی
سپس مرجع صادر كننده ايزو رابراي انجام مميزي مطلع مينمايند. ازطرف مرجع صادر كننده ایزو كارشناسي به مرکزی فرستاده ميشود كه به آن افسر مميزي مي گويند، وبه بررسي تمهيدات انجام شده ميپردازد وچنان چه شکل های عمده اي درپياده سازي مشاهده نگردد، اسناد ايزو ISO راصادر مي كنند اما درصورتي كه عدم انطباقی ديده شود، مميزي به زمانی ديگر خواهد افتاد ودرخواست کننده مي بايست نسبت به رفع آن اقدام نمايد. مراکز مشاوره بسیاری وجود دارند که می توانند به مراکزی کمک کرده تا نسبت به شرايط وموقعيت مجموعه دركوتاهترين زمان ممکن گواهینامه ایزو مورد نظر راكسب كنند. این مراکز با استفاده ازتجربه های خود می توانند براحتی مشخص کنند که برای موسسه متقاضی کدام نوع ISO مناسب میباشد. مرکز مشاوره با استفاده از متخصصین مجرب خود در تمام مراحل، مجموعه راراهنمایی کرده تا نشان ایزو برای آنها صادر گردد.
ثبت و صدور گواهینامه ایزو
وقتی که تمام مراحل طی شد و ممیزی صورت گرفت و شخص ممیز سازمان را تایید کرد، در نهایت شرکت متقاضی را حائز شرایط اخذ ایزو به مرجع صادر کننده معرفی می کند و گواهینامه ایزو صادر می شود، جهت آسانی کار خود مراجع صادر کننده ایزو می توانند از 0 تا 100 اخذ ايزو را به مراجع صدور ایزو بسپارند. در این روش قرار دادی با مرکز مربوطه بسته خواهد شد و مركز صدور به انجام مراحل ميپردازد.
براي اطمينان ازمیزان اصالت گواهي ایزو ، چنانچه گواهی ایزو از نوع IAF باشد می توان از طریق سایت IAF استعلام گرفت. در خصوص گواهینامه های ایزو غیر IAF مي توان، شماره اي که در روي گواهي نامه ایزو درج شده است را در سايت اصلي مرکز اعتبار دهنده، استعلام كرد تا از درست بودن آن اطمينان حاصل نمود. گذشته از اين موارد مي توان به جنس وكيفيت كاغذ اسناد ارائه شده هولوگرامش وامضاء و نيز توجه كرد كه البته چندان قابل اعتماد نيست. روش آسان تر، مراجعه و تماس با مراکز آگاهی همچون سپاهان وياري خواستن ازآنها دراين خصوص ميباشد. مرکز سپاهان آموزش استعلام ISO و کلیه خدمات آموزشی رابه صورت رايگان به درخواست کننده ارائه خواهد داد.