مدرک ایزو

مدرک ایزو جهت افراد زيادي بدنبال كسب علائم استاندارد ميباشند وبراي دستيابي به آنها، انرژي، زمان وهزينه هايي صرف ميكنند. علت اين امر فوائديست جهت كسب نشانهابراي صاحبان مشاغل خواهد داشت. بغيراز بالا بردن كيفيت روابط تجاري كه ازمهمترين مزاياي استانداردها ميباشد، ارتقاي اعتبار محصولات وشركتها ونيز جلب اعتماد مشتريانشان، ازدستاوردهاي كسب گواهينامه هاي بين المللي ميباشد. بطور كل همه اشخاص به علامت استاندارد برروي هر كالا وياخدماتي درج شده باشد، توجه ويژه اي خواهند داشت. ازاينرو درخواست مدرك آيزو، بيش ازپيش بچشم ميخوردكه البته كار چندان آساني هم نيست. گوناگوني سيستم هاي مديريت وكاربردهاي جداگانه هركدام، باعث سردرگمي متقاضيان خواهد شد. در حقيقت بعضي ايزوها تحت شرايط خاصي اعطاء ميشوندكه هر سازماني نمي تواند به آنها دسترسي داشته باشد. همچنين برخي گواهينامه ها، درحوزه هاي بخصوصي قابل استفاده خواهند بود مانند ISO 50000 يا سيستم مديريت انرژي كه درزمينه هاي معيني كاربرد دارد. برخي استانداردها نيز درمناطق مشخصي مورد استفاده قرار مي گيرند همانند گواهي CE كه دركشورهاي عضو اتحاديه اروپا قابل اجرا است ودر كشور هاي ديگر، كاربرد چنداني ندارد. ازطرفي تعدد موسسات صدور گواهي نيز، بسيار زياد بوده واز لحاظ سطح اعتبار وهزينه هاي ثبت اسناد، بايكديگر متفاوتند. تعدادي ازاين مراكز گواهينامه معتبر اعطاء كرده وبرخي ازآنان هم، مدارك نامعتبري صادر مينمايند. بهمين دليل متقاضيان بايد حتي المقدور، قبل ازدرخواست مدرك آيزو، يا بامراكز مشاوره همكاري كنند ويا اطلاعات كاملي دراين خصوص بدست آورند تا ازايجاد مشكلات احتمالي جلوگيري نمايند.

ایزو سيستمهاي مديريت گوناگوني زيادي دارند. بخشي ازآنها عموميتر بوده و كاربرد بيشتري دارند. ISO 9001 ( سيستم مديريت كيفيت ) ازشناخته شدترين ايزو هامحسوب ميشودكه الزاماتش جهت بهبود كيفيت كالاها وخدمات شكل گرفته است. ISO 45001 ( سيستم مديريت ايمني وبهداشت ) نیزجزء پرمصرف ترين استانداردهاست و مستنداتش بمنظور بالا بردن ميزان امنيت وسلامت محصولات ومحيط كاري تعيين شده واجرايشان موجب كاهش خظرات وحوادث شغلي خواهد شد. همين مسئله باعث ايجاد محيطي امن وبهداشتي براي كارمندان ومديران ميشودكه به افزايش انگيزه آنان كمك شاياني خواهد كرد. درنتيجه بهره وري سازمان ارتقاء پيدا مي كند. ISO 14001 ( سيستم مديريت زيست محيطي ) نيز ازاين قبيل استانداردها بشمار مي رودكه پياده سازي مصوباتش موجب توجه بيشتر بمنابع طبيعي وهمچنين پيشگيري ازعوارض وآلودگيهاي زيست محيطي خواهد شد. معمولا اغلب شركتهايي كه فقط بعنوان تبليغات به گواهينامه هاي بين المللي روي آورده اند، ازاستانداردهاي عمومي بهره ميبرند. اين نشانها بسيار پركاربرد هستند ودرنتيجه استفاده مكرر ازاينگونه آيزو ها، گواهي HSE و سيستم مديريت يكپارچه بوجود آمده است. HSE ازكلمه ( HEALTH& SAFETY& ENVIRONMENT ) گرفته شده  وهمانطوركه ميدانيد معني آن ( بهداشت، ايمني، محيط زيست ) است وبا تركيب ISO 14001 و ISO 45001 شكل گرفته كه بنوعي اجراي همزمان مستنداتشان كار رابراي متقاضيانشان آسانتر كرده است. (IMS) نيز به دريافت همزمان اين دو سيستم مديريت و سيستم مديريت كيفيت گفته ميشودكه البته درايران بيشتر كاربرد دارد.

مراجع صادر كننده گواهي ایزو نيز تعدادشان بسيار زيادست. انجمن IAF مسئول معرفي نمايندگان سازمان دركشورهاي مختلف ميباشدكه به آنها ACRIDATE BODY يا AB ميگويند. دركشور ما تنها يك AB تعيين شده كه NACI نام دارد ووظيفه اين AB ها، اعتبار دهي بمراجع صدور ميباشد. اين مراجع را CERTIFI BODY يا CB مينامندكه اسنادشان بسيار معتبر بوده ودرهمه كشورها قابل استفاده ميباشد. CB هاي تحت نظارت IAF، مدارك ايزو را تنها درصورت اجراي كامل استانداردها ارائه ميدهند وبهمين دليل، هزينه هاي كسب گواهي ازآنها بسيار بالا ميباشد. اما برخي مراجع درايران، زير نظر انجمن IAF نبوده وبطور مستقل فعاليت مينمايند. مدرك اين مراجع سطح اعتبار پاييني داشته ودر مواردي همچون صادرات ارزش قانوني ندارد وبيشتر جهت تبليغات بكار برده ميشود. البته اين مسئله موجب شده تا هزينه هاي پياده سازي بسيار كاهش پيدا كند ونظر شركتها رابخود جلب نمايد. علي الخصوص موسسات تازه تاسيس كه توان پرداخت مبالغ سنگين اجراي استانداردها راندارند وهمچنين پيمانكاراني كه زمان كافي براي اخذ گواهي ايزو دراختيار ندارند. عدم وجود نظارت بر عملكرد اين موسسات، موجب شده تا اين مراكز بتوانند گواهينامه هاي فوري وارزان ارائه دهندكه خواسته بعضي متقاضيان ميباشد. لازم بذكر استكه، ارگانهايي كه ازمدارك اينچنيني بهره ميبرند، چنانچه پس ازمدتي قصد تبديل اسناد خود بمدارك معتبرتر راداشته باشند قادر خواهند بود، باپرداخت اختلاف هزينه هاي پياده سازي، گواهينامه آيزو بااعتبار IAF تهيه كنند.

درهر صورت، اين مطالب شرح داده شده وهمچنين مراحل برپايي مصوبات استانداردها، بدون همكاري با مراكز مشاوره ويا بدون كسب اطلاعات لازم دراين خصوص، بطور حتم دشوار خواهد بود. بنابراين پيشنهاد ميشود قبل ازهر اقدامي، بامتخصصان خبره دراين زمينه مشورت نمائيد.